1- استادیار گروه هنرهای رسانهای، دانشکده دین و رسانه، دانشگاه صداوسیما، قم، ایران. و مدرس دروس معارف اسلامی (نویسنده مسئول) ، ali.razizadeh@iribu.ac.ir 2- کارشناسیارشد ادبیاتنمایشی، دانشکده دین و رسانه، دانشگاه صداوسیما، قم، ایران.
چکیده: (66 مشاهده)
حماسه و فداکاری رزمندگان و شهدای انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، گنجینهای ارزشمند از رشادتها و ازخودگذشتگیهاست که نسلهای مختلف را همواره تحت تأثیر قرار داده و الهامبخش آنها بوده است. بازنمایی این حماسهها در قالبهای مختلف هنری، ازجمله داستان، نمایشنامه، فیلمنامه و بازینامه، راهی مؤثر برای زنده نگه داشتن یاد و خاطره شهدا و انتقال مفاهیم ارزشمند ایثار و فداکاری به نسلهای آینده است. در این مقاله، به بررسی بازنمایی ایثار و فداکاری در داستان «شناسایی» نوشته اصغر فکور پرداخته میشود. این داستان، به زندگی و مجاهدتهای شهید مجید بقایی، از شهدای برجسته دفاع مقدس میپردازد و با روایتی داستانی و جذاب، گوشهای از رشادتها و فداکاریهای این شهید را به تصویر میکشد. هدف از این پژوهش، بررسی ظرفیتهای نمایشی زندگی شهید مجید بقایی و داستان شناسایی برای بازنمایی در قالبهای مختلف هنری است. برای این منظور، ابتدا به بررسی مفهوم ایثار و فداکاری و جایگاه آن در ادبیات داستانی پرداخته میشود و سپس به معرفی شهید مجید بقایی و داستان شناسایی میپردازیم و در ادامه، عناصر داستانی و ظرفیتهای نمایشی این داستان بر اساس نظریه روایتشناسی ارسطو مورد تحلیل قرار میگیرد. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که داستان شناسایی دارای ظرفیتهای نمایشی قابلِتوجهی برای بازنمایی در قالبهای مختلف هنری، ازجمله تئاتر، سینما و تلویزیون است. این ظرفیتها در عناصری مانند پیرنگ، شخصیت، گفتار و فضاسازی داستان قابل مشاهده هستند. بازنمایی این داستان در قالبهای مختلف هنری میتواند راهی مؤثر برای زنده نگه داشتن یاد و خاطره شهدا، انتقال مفاهیم ارزشمند ایثار و فداکاری به نسلهای آینده، تقویت هویت ملی و انسجام اجتماعی و غنیتر شدن میراث فرهنگی ایران باشد.
رازیزاده علی، سلیماننژاد سجاد. بازنمایی ایثار و فداکاری بر پایه ظرفیتهای نمایشی زندگی شهید مجید بقایی با مطالعه موردی داستان «شناسایی». فصلنامه علمی مطالعات انقلاب اسلامی. 1403; 21 (78) :11-12