نظریات متعددی در باب چیستی هویت ملی و عناصر مؤثر در شکل‌گیری و تحول آن از سوی نظریه‌پردازان ارائه شده است. بااین‌حال، تمامی این نظریات و دیدگاه‌ها در این مسئله که هویت ملی نوعی «متمایزسازی آگاهانه خود از دیگران» است، اشتراک دارند. در این نوشتار تلاش شده است با بهره‌گیری از نظریه و رویکرد جامعه‌گرایی و بر اساس منظومه فکری و معرفتی امام خمینی+ و مقام معظم رهبری، به پرسش‌های سه‌گانه زیر در باب هویت ملی ایرانیان پاسخ داده شود: اولاً، هویت ملی دارای چه ابعادی می‌باشد؟ ثانیاً، این ابعاد چه مؤلفه‌هایی را در برمی‌گیرند؟ ثالثاً، عوامل تهدید‌کننده مؤلفه‌های مذکور چه می‌باشند و چگونه می‌توان با بهره‌گیری از ظرفیت‌های هویت ملی با این تهدیدات مقابله کرد؟ از نگاه این پژوهش، رویکرد جامعه‌گرایی به دلیل ویژگی‌هایی که دارد، از قابلیت خوبی برای تبیین موضوع این پژوهش برخوردار است.