|
بزرگ‌نمایی نقش بیگانگان در نهضت تحریم تنباکو
و تأثیر آن بر تاریخ‌نگاری نهضت
|
ابوذر مظاهری*   |
| موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) ، abozar.mazahero@chmail.ir |
|
|
چکیده: (3775 مشاهده) |
نهضت تحریم تنباکو در شرایطی به‌وقوع پیوست که میان دو قدرت استعماری روس و انگلیس رقابت شدیدی بر سر ایران در جریان بود. انگلیس و روس هرکدام به میزان اهداف و منافعشان با نهضت تحریم تنباکو مرتبط بودند. انگلیس صاحب‌امتیاز رژی بود و روس که تلاش می‌کرد به‌منظور محدودسازی نفوذ انگلیس و احیای نفوذ از‌دست‌رفته خود مانع از به نتیجه رسیدن امتیاز رژی شود. این زمینه باعث شده برخی تحلیل‌گران نقش زیادی برای این رقابت در نهضت تحریم قائل شده، تا جایی که برخی نهضت تحریم را طرح مشخص و از پیش‌طراحی شده روس‌ها قلمداد می‌کنند. سؤال اصلی تحقیق این است که آیا رقابت روس و انگلیس در ایران به میزانی بوده که بتوان واقعه تحریم تنباکو را محصول آن دانست؟ آیا اساساً نهضت تحریم تنباکو به نحوی که اتفاق افتاد، می‌توانست اهداف و منافع روسیه را در تقابل با انگلیس تأمین کند. در این مقاله تلاش شده با روش تحلیلی ـ تاریخی و به تکیه بر اسناد و منابع دسته اول، ابتدا کیفیت و کمیت این رقابت مورد‌بررسی قرار گیرد و میزان واقعی نفوذ روسیه مورد ارزیابی قرار گیرد و سپس با نگاه انتقادی به بررسی دیدگاه‌هایی بپردازد که نهضت تحریم تنباکو را برنامه روس‌ها برای تضعیف انگلیس معرفی می‌کنند. |
|
| واژه‌های کلیدی: امتیاز رژی، نهضت تحریم، رقابت روس و انگلیس، توهم توطئه، اصالت نهضت |
|
|
متن کامل [PDF 290 kb]
(649 دریافت)
|
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
اندیشه سیاسی امام خمینی(ره)
|
|
|
|
|
|
