انقلاب اسلامی ایران به لحاظ اهداف و آرمانهای آن، انقلابی فرهنگی است. ازاینرو، تحقق اهداف و آرمانهای آن مستلزم طراحی الگوی مناسبات فرهنگی و پیاده کردن آن است. مقاله حاضر با اشارهای کوتاه به رویکردهای مختلف در مناسبات فرهنگی فرد و دولت، به توضیح رویکرد «تعاملی» مناسبات فرهنگی فرد و دولت از دیدگاه اسلام میپردازد. بر طبق این رویکرد، فرد فرهنگی سازنده جامعه و دولت فرهنگی دانسته شده، امّا در برابر جامعه و دولت فرهنگی نیز زمینهساز توسعه و کمال فرهنگی فرد تلقی میشود. نگارنده با مطالعه برخی از آیات قرآن کریم و سنت فرهنگی پیامبر اسلام| چگونگی مخاطب قرار گرفتن فرد در عرصه فرهنگ و در نتیجه تقدم وی در فرایند فرهنگسازی را توضیح داده، سپس به توضیح مسئولیتهای مهم جامعه و دولت فرهنگی در توسعه و کمال فرهنگی فرد از دیدگاه اسلام میپردازد.